Chuyên đề 5: Mô thức tư duy – Công thức thành công cho trẻ

Đây là câu hỏi mà nhiều bậc cha mẹ đã hỏi tôi. Nếu con tôi không có gì nổi trội thì có thể thành công không? Với giáo dục sớm 5k câu trả lời luôn luôn là có, hãy xem tại sao nhé.

Năng lực của mỗi con người là khác nhau và có giới hạn, không phải đứa trẻ nào cũng có thể nhẩm tính phép nhân với 4,5 chữ số như trong chương trình \”Siêu trí tuệ\”, và không phải đứa trẻ nào nhẩm tính được cũng sẽ thành công. Bởi vì điều chúng ta đang xét đến ở đây mới chỉ là IQ, một trong rất nhiều chỉ số quan trọng để thành công.

Theo lý thuyết của Howard Gardner thì có đến 8 loại trí thông minh khác nhau, nhưng không phải đứa trẻ nào cũng may mắn sở hữu một trong 8 loại thông minh đó một cách vượt trội. Nếu trẻ nhà bạn mọi kỹ năng đều ở mức trung bình thì bạn phải làm gì?

Giáo dục sớm 5K xin đặc biệt chú ý tới bạn một yếu tố quan trọng trong phát triển tư duy, đó chính là \”mô thức tư duy\”.

Bạn có để ý là khi bạn xem phim thuộc thể loại bạn yêu thích thì bạn thường dễ dàng đoán diễn biến hoặc các cú twist trong phim không? Tại sao lại như vậy? Trong điện ảnh, nghệ thuật họ gọi đó là mô típ, là một trình tự diễn biến của sự vật sự việc, có tính chất tương tự, lặp lại trong nhiều hoàn cảnh. Khi chúng ta đã quen với một mô típ cụ thể thì bộ não của chúng ta hình thành nên một mô thức tư duy, nó có khả năng nhận diện các tín hiệu và một cách rất tự nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể suy đoán điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Người bình thường không thể tư duy nhanh nhạy và đa dạng như người thông minh, điều này dẫn đến việc họ chỉ tư duy theo những mô thức, lối mòn hết sức cơ bản và khi gặp hoàn cảnh mới, họ sẽ rơi vào thế bị động. Thế nhưng nếu họ chịu khó học hỏi và rèn luyện theo các mô thức tư duy của người thành công thì hoàn toàn có thể hình thành các mô thức tư duy cao cấp hơn. Đó là lý do vì sao chỉ số IQ có thể được cải thiện nếu cho người đó rèn luyện các dạng bài tư duy theo chuẩn test IQ. Hay việc một người bình thường khi chơi với những người thông minh thì họ cũng sẽ học hỏi được cách giải quyết vấn đề của người thông minh.

Nếu con bạn không được trời phú cho năng lực tư duy hơn người thì việc bạn cần làm là đa dạng hoá tư duy cho trẻ, bao gồm:

• Học tập và rèn luyện đa dạng các phương pháp tư duy khác nhau: đọc các cuốn sách về tư duy và áp dụng
• Học hỏi cách tư duy của người thông minh hơn: chọn bạn mà chơi, chọn người thầy dẫn dắt phù hợp
• Nên tập trung vào một lĩnh vực chuyên ngành: sự thực hành chăm chỉ có thể tạo ra sự khác biệt
• Làm việc theo nhóm: xây dựng nhóm có các thành viên có cùng mục tiêu và có thể bổ trợ năng lực cho nhau

Từ mô thức tư duy tới trải nghiệm thực tế

Mô thức tư duy hoàn toàn có thể phát triển thông qua rèn luyện. Tôi vẫn nhớ câu chuyện về một vị tỷ phú nọ ông đã bắt những đứa con học thuộc những điều răn dạy của thánh nhân. Ai cũng nghĩ ông đang bắt những đứa trẻ học những thứ quá cao siêu vượt quá khả năng hiểu biết của chúng. Thế nhưng vị tỷ phú kia biết rằng bây giờ có thể chúng chưa hiểu nhưng sau này trên đường đời, trong một hoàn cảnh cụ thể khi chúng gặp khó khăn, những lời răn dạy từ nhỏ được in sâu vào tâm trí này sẽ trong khoảnh khắc được ngộ ra một cách sâu sắc.

Xây dựng các mô thức tư duy cho trẻ là việc quan trọng trong quá trình định hình thế giới quan, từ đó trẻ có cơ sở tư duy và suy luận, từ đó đưa ra quyết định hành động đúng đắn trong các hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống. Một đứa trẻ khó có thể tự cứu mình khi đi lạc giữa rừng sâu nếu nó chưa từng được chỉ dạy về các kỹ năng sinh tồn.

Các mô thức tư duy có thể được định hình thông qua nhiều cách khác nhau (qua học tập, rèn luyện, chỉ dẫn, tập huấn,…), chúng sẽ được lưu giữ trong bộ não và khi gặp các hoàn cảnh cụ thể, nó được điều chỉnh phù hợp và các mô thức này cũng trở nên sâu sắc, mạnh mẽ hơn.

Các phương pháp hình thành mô thức tư duy cho trẻ

• Đọc nhiều sách truyện
• Chỉ dẫn, hướng dẫn của cha mẹ
• Các khóa học kỹ năng sống: kỹ năng mềm, kỹ năng sinh tồn,…
• Trải nghiệm thực tế